Juist nadat jij een goede prestatie geleverd hebt, komen al snel angstige gedachten om de hoek kijken: ‘Nu verwachten mensen dit de volgende keer ook, maar dat gaat mij nooit lukken. Eigenlijk ben ik namelijk helemaal niet zo goed, leuk, capabel etc. als mensen denken. Op een dag komen ze erachter, dan val ik door de mand. Dat het deze keer goed ging was toeval’.
Dit wordt ook wel het imposter syndroom genoemd – Je hebt veel moeite met het zien van je eigen kwaliteiten en bent altijd bang dat mensen er op een dag achter komen dat ze jou hebben overschat.
Je hebt het gevoel dat je mensen oplicht of bedriegt doordat zij kwaliteiten aan jou toeschrijven die je bij jezelf niet ziet, of als toeval beschouwt.
Deze gevoelens kunnen je behoorlijk in de weg zitten. Sommige mensen blijven hierdoor altijd onder hun niveau presteren. Doordat de kwaliteiten minder gezien worden, kan je ook minder door de mand vallen. Andere mensen werken juist altijd heel hard. Leggen de lat enorm hoog voor zichzelf en bereiden zich eindeloos voor om zo goed mogelijk te presteren.
Het imposter syndroom komt niet alleen voor in werkgerelateerde situaties. Iemand kan ook zijn of haar sociale capaciteiten onderschatten. Wat kan zorgen voor heel erg je best doen in sociale situaties of deze situaties juist vermijden.
Zelf heb ik ook ervaring met het imposter syndroom. Zowel op het gebied van werk als op sociaal gebied. Één van mijn belemmerende gedachten (want dat zijn het; belemmerende gedachten) is: ‘Ja, toen kwam ik hartstikke leuk en spontaan over, maar eigenlijk ben ik dat helemaal niet’. Met als gevolg dat ik sociale situaties soms vermeed. Uit angst om de door de mand te vallen.
Wat te doen?
Ik heb een stappenplan gemaakt dat mij heel erg heeft geholpen. Het bestaat uit twee onderdelen. Deel 1 is gelijk aan de methode die ik veel gebruik om gedachten, gevoelens en gedrag te veranderen. Deel 2 gaat over herkenning, acceptatie en actie.
Stappenplan imposter syndroom
Deel 1 voorbereiding
- Ontdek welke gedachten jou belemmeren. Je kunt ook onderzoeken welke overtuigingen ten grondslag liggen van deze gedachten.
Bijvoorbeeld: ‘Ik ben niet spontaan en leuk’
- Daag deze gedachten uit.
Zijn deze echt waar? Heb je voorbeelden waaruit het tegendeel waar blijkt? Schrijf deze uit.
Bijvoorbeeld: ‘Nee, want ik krijg dit niet voor niets terug te horen van mensen’
- Creëer een nieuwe krachtige gedachte. Welke krachtige gedachte staat haaks op jouw belemmerende gedachte?
Bijvoorbeeld: Ik ben leuk en spontaan.
Deel 2 in actie
- Herken je belemmerende imposter gedachte. Accepteer dat deze er is, veroordeel het niet. Vergeet ook niet dat je niet de enige bent met dit soort gedachten.
- Onderbreek deze gedachte met de krachtige gedachte van stap drie in deel 1. Herhaal deze gedachte in hoofd.
- Ga door je angst heen. Tot welk gedrag ben je geneigd door jouw imposter gedachte? Dat kan zijn het vermijden van een situatie, jezelf inhouden, eindeloos blijven voorbereiden, uitstellen of piekeren na afloop van een eigenlijk succesvolle ervaring. Herken dat deze neigingen voortkomen uit jouw imposter gedachte. Dat betekent dus ook dat ze onnodig zijn en dat je op jezelf mag vertrouwen. Het is goed genoeg zo. Ook als dit nog niet zo voelt, handel toch op deze wijze.
- Beloon jezelf. Vier wat je goed hebt gedaan en schrijf het op. Verzamel succeservaringen waarbij je door jou angst heen ging. Kijk hierop terug wanneer je wel een boost kan gebruiken.
Harder werken is niet de oplossing. Het zijn immers niet de resultaten waar het aan ontbreekt. Maar je eigen gevoel daarover. Probeer deze oefening en ervaar dat door herhaling je imposter gedachten en gevoelens zullen afnemen.
Tot slot: Realiseer je dat juist het hebben van deze imposter kenmerken, laat zien dat je mensen niet bedriegt. Dat je wel degelijk de kwaliteiten hebt waarvan jij bang bent ermee door de mand te vallen.
Misschien heb je ook iets aan deze blog over onbewuste belemmerende gedachten.
Herken jij jezelf hierin? Dan hoop ik dat het stappenplan voor jou ook gaat werken. Mocht je nog vragen hebben of samen met mij jouw plan willen doornemen, neem dan natuurlijk gerust contact op.
Veel liefs, Silke
💚
Dyn Wei 